Varsaklar için “Karsak” sözünü kullananlar da vardır.”Bugünkü Varsaklar kendileri için genellikle Farsak” şeklini kullanıyorlar.Ortaçağ Türk tarihinde geçen el (il), boy, oymak ve şahıs adlarının pek çoğu gibi, Varsak kelimesinin menşei ve mânası üzerinde de günümüze kadar detaylı bir araştırma yapılmamıştır.Elde ettiğimiz verilere göre, Varsak kelimesi belli başlı şu anlamlara gelmektedir: 1- Bir Türk boyu, kabilesine verilen isim, 2- Eski harp âletlerinden bir çeşit yatağan, kısa kılıç. 3- Taşçıların taş kırdıkları büyük çekiş.Osmanlı devrinde Varsak kelimesi. Türk boyuna verilen addan başka kesici bir silaha da ad olarak verilmektedir; yani bir çeşit enli yatağana “varsak” denilmektedir.4 Aks ul-ireb müellifi Ahmed Efendi bunun bersak’tan muharref olduğunu söylüyor.5 Bundan dolayı söylemek istediğimiz bir husus vardır. Bilindiği gibi eski Osmanlı harp silahlarından bir nevi topuza da “bozdoğan” denilmektedir.6 Aynı adda (yani Bozdoğan adında) Varsaklar ile çağdaş olan, hatta bazı kayıtlarda kendileri Varsak olarak vasıflanan büyük bir boy vardır.7 işte bu boylar, bu silahların mı adlarını almışlardır, yoksa olay aksine mi olmuştur, yahut bunlar farklı farklı menşe’lerden mi gelmektedir, bu hususlarda kesin bir şey söylemek mümkün değildir.Katip Çelebi, Silifke’nin kuzey ve batısında Varsak Dağı’nın bulunduğunu söylemektedir.8 Acaba burada Varsak sıfat mıdır, yahut doğrudan doğruya dağın adı mıdır? Şayet buradaki Varsak, dağın adı ise, o zaman bu aşiretin adının dağdan gelmiş olması düşünülebilir. Sümer’in naklettiğine göre, Neşri’nin “Kefere-i Varsak" sözü de Varsak’ın başlangıçta dağlık bir yerin adı olması ihtimalini akla getirmektedir. Ancak Fuad Köprülü, bunun tam tersini savunarak Varsak ismi vaktiyle bunların oturduğu Tarsus’un batısındaki taşlık havaliye isim olduğunu belirtir.Sonuç olarak bu konuda şunu söyleyebiliriz ki, Varsak ismi Tarsus ve Silifke’nin kuzeyindeki ağaçlı, dağlık bölgede yaşayan Türk halkına verilmektedir bu kelimenin onların yaşadıkları yerin coğrafi durumu ile yakın ilişkisi vardır.Varsak kelimesinin menşei ve anlamından bahsettikten sonra. “Güney Anadolu bölgesinde yaşayan Varsak Türkleri’nin söyledikleri koşma” olarak bilinen “VARSAĞI” kelimesinden de biraz bahsedelim.
17 Ocak 2008 Perşembe
Kaydol:
Kayıtlar (Atom)